Jednym z najważniejszych wymagań, które stawia się producentom maszyn i urządzeń jest elastyczność, czyli możliwość zmiany parametrów produkcji w wymaganym przez klienta zakresie, przy zachowaniu wysokiej wydajności.
W tym celu urządzenia wyposaża się w różnego rodzaju układy regulacji ręcznej/mechanicznej np. na śrubie trapezowej, kulowej, czy listwie zębatej. Regulacje te najczęściej wymagają opomiarowania, czyli wskazania aktualnego położenia, które można uzyskać za pomocą np. prostej skali liniowej GN 711, lecz dużo lepszym rozwiązaniem przy regulacjach bazujących na napędzie śruba/nakrętka z gwintem trapezowym są cyfrowe wskaźniki położenia serii DD (rys.1)
Cyfrowe wskaźniki położenia są dostępne z różnymi przełożeniami, które odpowiadają najbardziej popularnym wartościom skoków gwintu. Przykładowo, mając np. regulację liniową bazującą na śrubie/nakrętce o skoku gwintu 4 mm, dobiera się wskaźnik położenia o przełożeniu 4,0. Dzięki temu, operator patrząc na wskaźnik, będzie widzieć rzeczywistą nastawę/przesunięcie w dziesiątkach milimetra, ponieważ jeden pełny obrót śruby spowoduje przesunięcie o 4,0 mm, co wyświetli się na wskaźniku.
W świecie techniki, regulacja na śrubie/nakrętce to tylko jedna z możliwości. Do innych rozwiązań, które są powszechnie stosowane, należy zaliczyć:
- Regulacje na listwie/kole zębatym (rys. 2).
- Regulacje/przesuwy poprzez różnego rodzaju przekładnie (rys. 3).
- Regulacje na śrubach pociągowych specjalnych (rys. 4).
- Regulacje na pasku/kole zębatym (rys. 5).
W każdym z powyższych przypadków, zastosowanie standardowych cyfrowych wskaźników położenia byłoby praktycznie niemożliwe, a to ze względu na to, że wskaźniki te mają przełożenia typu: 1; 1,25; 1,5; 2; 2,5; 3; 4; 5 itd. i jest mało prawdopodobne, aby przełożenie odpowiadało rzeczywistej zmianie pozycji po jednym pełnym obrocie wałka napędowego lub śruby.
Produktem, który został zaprojektowany do tego typu aplikacji, jest elektroniczny wskaźnik położenia DD51-E oraz DD52R-E (rys. 6). Wskaźniki te programuje się, wykorzystując przyciski na obudowie, a jednym z kluczowych parametrów, który się ustawia jest właśnie przełożenie. Dzięki temu, możliwe jest uzyskanie odczytu rzeczywistego przesunięcia liniowego (w mm, calach) lub kątowego, nawet dla najbardziej skomplikowanych przełożeń.
Przykładem zastosowania elektronicznych wskaźników położenia jest wspomniana wcześniej regulacja wysokości poprzeczki w stojakach do skoku o tyczce firmy Polanik (rys. 7).
Polanik Sp. z o.o. jest polską firmą produkcyjną z wielkimi tradycjami. Jej pierwsze kroki w branży sprzętu lekkoatletycznego sięgają 1975 roku, w którym to oszczepy treningowe, produkowane przez firmę Polanik były eksportowane do różnych krajów świata. Dziś Polanik to marka rozpoznawalna na całym świecie, a jej produkty są regularnie wykorzystywane na Mistrzostwach Europy, Świata oraz nawet na Igrzyskach Olimpijskich. Potwierdzeniem rangi firmy w branży sprzętu lekkoatletycznego są uzyskane patenty i prawa ochronne (w sumie około 30), do tego ponad 100 produktów posiada certyfikat IAAF, niezbędny dla sprzętu stosowanego w zawodach najwyższej rangi.
Wskazanie konkretnej i precyzyjnej wysokości, na której znajduje się poprzeczka w stojakach do skoku o tyczce jest niezbędne. Do tego celu od dziesiątek lat wykorzystywana była zwykła skala liniowa. Dzięki wykorzystaniu wskaźników regulacja wysokości odbywa się poprzez kręcenie korbą (rys. 8), która przenosi napęd na koło zębate, a te z kolei porusza paskiem zębatym połączonym z wózkiem/podpórką poprzeczki (rys. 9).
Rys. 8. Regulacja wysokości poprzeczki w stojaki do skoku o tyczce.
Rys. 9. Wózek/podpórka poprzeczki oraz układ regulacji w stojakach do skoku o tyczce.
W przypadku stojaków do skoku o tyczce, przesunięcie wózka (podpórki poprzeczki) po jednym obrocie jest równe 203 mm, a wartość tę wprowadza się jako przełożenie wskaźnika (parametr „StEP”). Dzięki temu osoba obsługująca ma ciągły podgląd wysokości, na której ustawiona jest poprzeczka. Dodatkowo, w tej konkretnej aplikacji ustawia się jeszcze parametr offsetu, czyli odległość od podstawy stojaka do dolnego położenia podpórki poprzeczki (punkt 0), parametr kierunku przyrostu wartości prawo/lewo i ilość miejsc po przecinku we wskazaniu wysokości.
Firma Polanik zdecydowała, że wprowadzi do swoich produktów nową funkcjonalność, jaką jest możliwość blokady obrotu wałka, a tym samym ustalenia zadanej wysokości. Do tego celu jest rekomendowana płyta montażowa GN 954.6 (rys. 10), która została umieszczona na wałku przed elektronicznym wskaźnikiem położenia. Funkcję blokady uzyskuje się poprzez przekręcenie dźwigni przestawnej, która powoduje zaciśnięcie się płyty montażowej na wałku, a tym samym jego blokadę.
Rys. 10. Płyta montażowa blokująca wałek.
Opisane powyżej wdrożenie jest doskonałym przykładem współpracy pomiędzy klientem a Doradcą Technicznym, który zna jego potencjalne potrzeby. Takie podejście bardzo często owocuje wymiernymi korzyściami dla produktów oferowanych przez naszych klientów między innymi:
- podniesienie estetyki,
- wdrożenie nowych funkcjonalności,
- zwiększenie ergonomii.
Firma Polanik mając na swoim koncie wiele nowatorskich rozwiązań, od samego początku była zainteresowana modyfikacją na bazie elektronicznych wskaźników położenia, ponieważ traktowała to jako kolejny etap ewolucji swojego produktu. Z perspektywy czasu można powiedzieć, że rynek zweryfikował tę ewolucję bardzo pozytywnie i stojaki cieszą się z roku na rok coraz większym zainteresowaniem.
Warto wspomnieć, że elektroniczne wskaźniki położenia są najbardziej uniwersalnymi wskaźnikami i sprawdzają się w wielu wymagających aplikacjach. Posiadają one dodatkowe funkcje np. pomiar względny/absolutny, czyli możliwość chwilowego zerowania wskazania i pomiaru w dowolnym zakresie (punkt bazowy nie ulega skasowaniu i można powrócić do wskazania całkowitego). Stopień ochrony elektronicznych wskaźników to IP65 lub IP67, co w połączeniu z metalowymi elementami wykonanymi ze stali nierdzewnej czyni je odpornymi między innymi na wodę lub pyły.
W przypadku wątpliwości odnośnie doboru optymalnego rozwiązania, zachęcamy do kontaktu z Działem Technicznym firmy Elesa+Ganter.
Link do grupy produktowej, w której znajdują się wszystkie wskaźniki położenia wraz z akcesoriami znajduje się poniżej:
Redakcja: Elesa+Ganter Polska
Informacje o pełnej ofercie produktowej znajdują się w katalogu:
Katalog podstawowy 048 (wersja polskojęzyczna)
lub na stronie: www.elesa-ganter.pl
Jeśli nie posiadasz katalogu – zamów!
Kontakt:
Centrala: +48 22 737 70 47
Pomoc techniczna: +48 609 914 500
